Straatlawaai

Roepende marktkramers, schellende radio's, brommers, fietsers, geiten, kippen, ... de straat kan best lawaaierig zijn. Maar als je goed luistert, kan je de mooiste geluiden opvangen.

Vrijdag 25 januari 2008 om kwart na acht 's morgens:

Sarata: "Ouh, le froid va me tuer cette année..."

Op dat moment was het 27°C... (alles is relatief)

Bidden voor het nieuwe jaar

Al jaren organiseert de Burkinese katholieke kerk een gebedsavond op 31 december. Vroeger kwam daar niet veel volk op af: mensen gingen liever uit om het nieuwe jaar in te dansen. Tot eind 1999 het gerucht de ronde deed dat de wereld zou vergaan. De kerk stroomde vol, en wonder boven wonder hielp het bidden: ook in het jaar 2000 bleef de wereld gewoon draaien.

Sindsdien gaan de gelovigen op oudejaarsavond massaal naar de kerk om samen voor het nieuwe jaar te bidden.

Burkina is jarig

Vandaag, 11 december, is het 47 jaar geleden dat het voormalige Opper Volta onafhankelijk werd. Sinds de revolutie van 1983 onder leiding van Thomas Sankara, wordt dit "imperialistisch feest" op heel bescheiden wijze herdacht.

Tot dit jaar. De regering heeft besloten de nationale feestdag terug in de schijnwerpers te plaatsen, en investeert 500 miljoen F CFA (meer dan 750 000 euro) in de organisatie van de festiviteiten: grootse militaire parades, opvallende straatversiering en de uitreiking van massa's decoraties.

Een strategie om 13 december te verdoezelen, jaarlijks trefpunt van kritische Burkinezen om de moord op onderzoeksjournalist Norbert Zongo in 1998 te herdenken? Misschien.

Het is echter vooral het budget dat wrevel oproept. Zoals een rechtenstudent opmerkt in de krant L'Observateur Paalga: "Iemand die aan de grond zit, geeft toch ook geen miljoenen uit om zijn verjaardag te vieren…?"

vliegen naar mekka

In sabouna zaten we onder een boom te wachten op de vrouwen van de molen. in de hemel liet een vliegtuig een dikke witte streep achter. stalen vogels vliegen niet al te vaak over burkinese hoofden. volgens mijn collega waren het pelgrims op weg naar Mekka. en het kon zeker geen burkinees vliegtuig zijn, want het was vrijdag. burkinese pelgrims vliegen enkel op maandag naar Mekka... wie ben ik om daaraan te twijfelen?

Burkina voorlaatste

Burkina Faso is weer gezakt in de jaarlijkse rangschikking van de Verenigde Naties, de Human Development Index. Alleen het jarenlange door oorlog verscheurde Sierra Leone doet nog slechter.

Sterker, bij de laatste tien landen op de lijst, allen Afrikaans, zijn er nauwelijks die de laatste 20 jaar geen oorlog of gewapend conflict gekend hebben, behalve Burkina Faso…wat is er mis? Twee maand geleden herdacht het regime met veel tromgeroffel de democratische heropleving onder Blaise Compaore. Zijn slogan: "de verzekering van een gestage vooruitgang". Met applaus in binnen- en buitenland. Nu Sierra Leone langzaam vreedzaam en stabiel wordt, komt voor Burkina de laatste plaats in zicht. De garantie op nog meer ontwikkelingsgeld?

oorworm

het leger oorwormen van de brousse langs de weg naar Séguénéga heeft een aanval gepleegd op de kantoren van bibir. de beesten kruipen werkelijk overal tussen en in. computers, koffietassen en onderbroeken worden niet ontzien. 'n collega (landbouwtechnicus nota bene) gaat de massale aanvallen te lijf met spuitbusjes insectenverdelger. wij spreken van oorwormen, de franstaligen van 'perce-oreille' en de engelstaligen van 'earwig'. zou er dan toch iets van aan zijn met die oren?

nader onderzoek in een boekje dat we al overal meezeulen, maar nog nooit gebruikt hebben (Handboek giftige dieren voor de wereldreiziger) leert ons niks over oorwormen die in je oor kruipen en er een slagveld achterlaten. het is pas na een beetje googelen dat we gerustgesteld zijn: ze doen geen vlieg kwaad, die beestjes...

Vrijheid

'Weoog Bangre' is een groot stadsbos mét wandelpaden in de Burkinese hoofdstad Ouagadougou. Voor de luttele som van 100 F CFA (0,15 euro) kan je er even ontsnappen aan de hectische drukte van de miljoenenstad. Grote bomen, rust, water, vogels, echt een mooi stadsbos. Je moet er wel de borden bijnemen: om de 50 meter staat er in kanjers van letters: 'Verboden op het grasperk te lopen', 'Verboden afval achter te laten', 'Verboden te jagen', het kan niet op. Even verder lezen we 'Verboden onzedige handelingen te verrichten', en dan komen er zelfs moraliserende boodschappen zoals op de foto: 'Respecteer de vrijheid van anderen'. En als klap op de vuurpijl de dreigende boodschappen: 'loslopende honden zonder leiband worden systematisch afgemaakt'.

Afrikaanse superrijken nog rijker

Het aantal superrijken in Afrika is vorig jaar toegenomen met 12,5 procent. Meer dan 100.000 Afrikanen bezitten nu 700 miljard euro, gemiddeld 7 miljoen euro per persoon. De superrijken zijn ook rijker geworden: hun vermogen nam in 2006 toe met 14 procent.

Oorzaak van de toename zijn de hoge grondstofprijzen en de daaruit voortvloeiende sterke economische groei op het continent.

"En Afrique, c'est comme ça"

Uitspraak die te pas en te onpas gebruikt wordt door elke excuustruus om wat dan ook te rechtvaardigen. Maar als je een beetje oplet merk je dat Afrika heel slecht gekend is, zoals ook blijkt uit de tekening op deze bus... of heeft de ambulance als inspiratiebron gediend?

Ouaga Plage

Nee, Burkina Faso heeft geen zee. Maar het 4de-armste land ter wereld wil ook hip zijn. Ouagadougou heeft sinds kort een heuse badplaats, "Ouaga plage", aan de rand van het stuwmeer bij de stad.

Je zou zowaar terug naar het Noordzeestrand beginnen verlangen...

Marktlogica

"Je koopt gewoon bij haar omdat ze jong en knap is," zei een oudere marktvrouw smalend. "Mijn tomaten zijn veel mooier."
Juist, maar dat was niet alles. Het jonge marktmeisje was al van ver aan het zwaaien en kwam me tegemoet. Iemand die veel moeite doet, beloon je, dacht ik, en dus kocht mijn tomaten bij haar.

Haar komkommerstrategie was evenwel minder succesvol:
"Koop ook komkommers," zei ze, " Voor 100 frank krijg je er drie."
"Drie is wat veel, hoeveel kost één komkommer?"
Ze dacht even na. "Vijfentwintig."

Stop kolonialisme

Over de continenten heen verenigen artiesten en burgers zich tegen het neokolonialisme. In 2005 kwam er op initiatief van de Franse organisatie Survie een eerste compilatie-cd uit: 'Africa wants to be free!'.

Om de nadruk te leggen op het verband tussen de huidige vormen van dominantie en de oude koloniale praktijken, hebben verschillende artiesten een opvolger klaargestoomd: "Décolonisons". De cd kwam uit op 23 februari 2007, exact twee jaar na het stemmen van de controversiële wet over de "positieve rol van de kolonisatie" in het Franse Parlement...

Waardige parlementsleden

De Burkinese parlementsverkiezingen komen er aan. De krant L'Observateur Paalga raadt de bevolking aan capabele mensen te verkiezen. Uit de volgende anekdotes blijkt dat dit in het verleden niet altijd het geval was...

Tijdens een discussie over de bepaling van nationale feestdagen werd het woord gegeven aan een parlementslid dat nog nooit het woord genomen had. Hij nam de micro aan, schraapte zijn keel en zei: "Mijnheer de voorzitter, wat doen we als Paasmaandag op zondag valt?" Verbazing in de rangen van zijn partij en gelach bij de oppositie.

Tijdens een debat over de begroting was een ander parlementslid in slaap gevallen. Plots schiet hij wakker terwijl één van zijn collega's het heeft over het begrotingstekort. Prompt steekt hij zijn hand op en richt hij het woord tot de voorzitter van het parlement: "Ik wil ook een begrotingstekort voor de bevolking van mijn kiesdistrict!" Stilte en onderdrukt gelach in het parlement. Het heeft tijd en moeite gekost om de waardige volksvertegenwoordiger ervan te overtuigen dat het begrotingstekort niet iets begerenswaardig is, noch voor het land, noch voor zijn kiezers…

Het paradijs in Burkina Faso

Hobbelend en schokkend rijden we richting Séguénéga, naar het oosten. De weg is in erg slechte staat. Barthélémy grijnst: "Dit moet de weg naar het paradijs zijn."

O of S

Om de telefoonrekening te betalen, moeten we onze factuur in een klein bakje gaan zoeken in een of ander duister kamertje bij de telefoonmaatschappij. Gelukkig zijn de enveloppen al voorgesorteerd op familienaam, in drie hoopjes: Ouedraogo, Sawadogo en de rest (waartoe wij behoren).

Ouedraogo is de meest voorkomende naam in de streek, en betekent "krijger te paard". Sawadogo is verwant met "sawodgo" wat wolk betekent. De Sawadogo-families zijn de smeden van de Mossi, en tegelijk ook de wolkenkijkers: zij zijn verantwoordelijk voor de regens. De smid beslaat metalen tot de vonken er afschieten: bliksemschichten die regen aankondigen...

Geel licht

het lange zoeken op de markt heeft ons eindelijk beloond.

we hebben een gloeilampje gevonden met draaiende fitting. de pseudo-kristallen luster van chinese makelij neemt enkel draaiende lampjes tot zich, terwijl de meerderheid van de lampjes die hier verkocht worden een duw-klik-systeem hebben.

tot gisterenavond bleef de gezelligheid thuis beperkt door het indringende witte licht van een lange neonlamp. tom waits klinkt zoveel beter met geel licht.

Gelukkige verjaardag?!

Wat wordt er van je verwacht als je het volgende sms'je krijgt?

"Goedenavond Heleen en Wim, morgen word ik twintig. Met andere woorden, het is mijn verjaardag. Nog een goede avond."

Zieltjes redden anno 2007

in de lagere school van Zom (dit is een brousseschool) moeten de kinderen van tijd tot tijd ook een tekening maken "voor punten". de leerkracht tekent dan iets voor op het bord en de leerlingen moeten dan "om ter mooist" het gegeven natekenen. een vluchtige blik in de schriftjes leerde snel dat de leerlingen allemaal een christelijk kruis op het dak van een huis moeten tekenen. om de duivel buiten te houden zeker?

"Nieuwe ontmoeting met de steentijd"

Zo luidt de titel van een krantenartikel verschenen in een conservatieve Spaanse krant (dd 17/12/2006). De journalist was begin december enkele dagen op bezoek bij BIBIR om informatie te sprokkelen over Burkina Faso en BIBIR. De man in kwestie is in de val getrapt van het makkelijke oordeel en zadelt daarmee een boel Burkinezen met een groot schaamtegevoel op. Hij vergelijkt botweg het leven in het land van de integere mensen met het leven van duizenden jaren geleden waarvan hij dacht de restanten enkel nog in Europese musea te vinden.

Toerisme in Burkina Faso: 't is zoals Bokrijk.

chantal van stal

zaterdag 25 november was het internationale dag tegen het huiselijk geweld tegen vrouwen (iedere week wordt er wel een internationale dag voor of tegen iets gevierd) en chantal compaoré (vrouw van de president) vergastte de inwoners van ouahigouya met haar ***schitterende*** aanwezigheid. de pracht en praal rond haar persoon droop ervan af. des avonds begeeft de eerste dame van het land zich dan naar haar buitenverblijf net buiten de stad om aldaar de nacht door te brengen.

toen ze hier in oktober was, besprenkelde een vrachtwagen de zanderige weg van de stad tot het buitenverblijf met water. met water begod! en dat in een land waar vrouwen uren moeten lopen om een beetje drinkwater uit een veel te diepe put te putten. deze keer hadden ze de palen en de boomstammen langs de kant van de weg in het wit geschilderd. benieuwd wat haar volgend bezoek in petto zal hebben.

Ongelukkig in Afrika

"Het cliché dat Afrikanen zo blij en gelukkig zijn, is nu wetenschappelijk weerlegd. Inwoners van Afrikaanse landen behoren tot de meest ongelukkige mensen ter wereld. Alleen in voormalige deelstaten van de Sovjet-Unie is men door de band genomen nog ongelukkiger. Dat blijkt uit de 'Wereldkaart van geluk' van Adrian White, een sociale psycholoog die verbonden is aan de Universiteit van Leicester. Hij maakte een geografische geluksindex op basis van gegevens van diverse VN-organisaties. Belangrijkste factoren die de mate van geluk bepalen zijn gezondheid, welvaart en onderwijs.
De meest ongelukkige mensen ter wereld wonen in door conflicten geteisterde landen als de Democratische Republiek Congo, Zimbabwe en Burundi."

www.afrikanieuws.nl

heimwee naar de degelijkheid van sint-corneliuskaarsen

6u25

     14u45

18u09

omdat ook wim eens de gezegende leeftijd moest bereiken, werd de taart dit jaar echt te klein om alle kaarsjes op te zetten. één grote dikke moest volstaan. aanschouw niet alleen het gebeuren van een wim die "aan het wensen is", maar de "a f g a n g" van zijn kaars. we schreven het vroeger al: het is hier warm. het zijn alleen sint-corneliuskaarsen die recht blijven...

Burkinamoppen

car vient, vous vient.
train vient, vous vient.
avion vient, vous vient.
bateau vient, vous vient pas.

zo spreken de de ivorianen over de burkinezen. er zijn bijna 2 miljoen burkinezen die hun economisch geluk op de koffie- en cacaoplantages in buurland ivoorkust zoeken/zochten. deze massale immigratie brengt ook heel wat discriminatie ten aanzien van de burkinezen met zich mee. de ivorianen maken er smalend grapjes over (burkina faso heeft immers geen toegang tot de zee). als een burkinees het ons op zijn beurt navertelt, dan spot hij met de ivorianen die hun werkwoorden niet deftig vervoegen.

Vandaag in de aanbieding!

zonder diep adem te halen en met een zweem van plezier spreekt de nieuwslezer op RFI (Radio France International) het avondjournaal in:

“Les violences du jour en Afghanistan” en dan somt hij de dodencijfers op aan de verschillende fronten. alsof het de aanbiedingen in de colruyt waren. wie biedt meer?

De weg vragen?

Als je bij Burkinezen op bezoek bent en afscheid wilt nemen, dan vraag je de weg. "Je demande la route." Zij beslissen dan of je de weg krijgt of niet. "La route est là".

Ivorianen geven je alleen de hele weg als ze niet willen dat je ooit nog terugkomt. Anders geven ze je de helft.

Deze uidrukkingen in het Frans zijn letterlijke vertalingen uit de lokale talen. Sinds deze week weten we dat "sora" in het Mooré naast "weg", ook "toelating" en "gelegenheid" betekent...

Tomatenmoord

Niet enkel stieren worden wild van de kleur rood. telkens heleen als een volleerde rodeo het zakmes ter hand neemt om een blikje tomatenpasta open te doen, spettert het in het rond...

'La Chine populaire'

zo wordt de grootste aula aan de universiteit van ouagadougou genoemd. Deze biedt plaats aan wel 1200 studenten, maar ook dat is te klein. Omdat niet iedereen binnen kan, staan vele studenten 's morgens wat vroeger op (om 4 of 5 uur) om zeker een uur voor de les daar te zijn en een goede plaats te hebben. Als je wat later komt, en vanachter moet gaan zitten, heb je naar het schijnt een verrekijker nodig om te lezen wat er op bord staat.

Dictator honoris causa

In 2004 kreeg de Burkinese president Blaise Compaore een eredoctoraat voor zijn inzet ten voordele van de francofonie. Over de ceremonie doet het gerucht de ronde dat Guy Lavorel, president van Lyon III, de volgende woorden sprak:

“Mijnheer Blaise Compaore, ik benoem u tot Dictator Honoris Causa van de Universiteit Jean Moulin…”

Heb je het niet koud?

Vrijdagochtend 21 juli 2006 en allicht ter ere van de Belgische nationale feestdag, is de temperatuur voor het eerst sinds onze aankomst onder de 25° C gedaald. Een nieuw diepterecord: mensen beginnen truien en jassen te dragen, drinken hete thee en warmen water om zich te douchen...

Koeien en gsm’s

De hevige regens van 12 juli hebben schade veroorzaakt in Ouagadougou. Enkele wijken zijn overstroomd. In sector 28 werd een koe meegesleurd door het regenwater. De eigenaren hebben tevergeefs geprobeerd haar uit het water te halen. Ze hebben moeten wachten tot het einde van de regenbui voor ze het uitgeputte dier hebben kunnen redden. In de modder vonden ze ook twee gsm’s. (artikel uit Le Pays, N° 3665, maandag 17 juli 2006)

Wie wil wit zijn ?

De Hoge Raad voor Communicatie in Burkina Faso verbiedt reclame op bepaalde schoonheidsproducten. Het gaat om cosmetica met namen als Body Light, Skin Light, La Clé, Méti’cée, Clair Total en Vit-fee. Reden : reclame voor dergelijke huidskleurverblekende producten brengt de waardigheid van de vrouw schade toe. Reclame voor depigmenterende producten is sinds 2001 verboden bij wet.
(artikel uit Le Pays, N° 3665, maandag 17 juli 2006)

BD Exposure

Elf dappere Vlamingen doorkruisen het land in een heuse inleefreis. Blootgesteld aan het harde leven onder de Burkinese zon, doen zij inspiratie op om aan de volgende Broederlijk Delen campagne mee te werken. Dinsdag 11 juli bezochten ze OCADES: een fotoverslag.

Je kan meer lezen op hun op hun weblog.

de taal die stokt

het is mij nu al tot twee keer toe overkomen:
je praat met burkinezen over de solidariteit tussen noord en zuid en dan kijken ze je vragend aan: "et burkina faso, c'est bien dans l'afrique de l'ouest?" bij deze beseffen ze precies waarom ze uit de boot van solidariteit vallen. ze wonen immers in het westen ... van afrika.

Mesthandel

Verbaasd las ik op de zakken kunstmeststof die hier in de lokale handel verkocht worden: Don du peuple japonnais (Gift van het Japanse volk). En op de andere kant: Made in the Kingdom of the Netherlands. Dus: geld van de Japanse ontwikkelingssamenwerking wordt gebruikt om Nederlandse mest te kopen voor arme Afrikaanse boeren. Maar, hier in Burkina Faso, maakt er iemand schaamteloos veel winst door die gegeven mest weer te verkopen...

gelezen op de deur van een telecentre:

"l'amour, c'est un cycle de 10 ans..."

nederlandse alpen

het melkpoeder dat we gebruiken wordt hier gedumpt door de nederlanders (friesland). de blikverpakking wordt gesierd door grazende hollandse koeien in een berglandschap. als wereldoriëntatie passief verworven wordt, dan denken burkinese consumenten dat de alpen in nederland liggen.

Haha. Pech gehad...

Dans l'Est d'Afghanistan, deux soldats américains n'ont pas eu de la chance ; ils ont été tués par...

Laconieke nieuwslezer op RFI (Radio France Internationale), dinsdag 6 juni, 21 uur.

Hongerige kaaimannen

op het einde van het droge seizoen staat het stuwmeertje van ninigui zo goed als droog. het weinige water dat er nog rest, is voldoende voor de 30 kaaimannen (grof geteld - het is ook maar een paar ogen dat boven het water uitsteekt). de man in het blauw op de foto is een peul die zonet een zwangere moedergeit verloor aan zo'n krokodil. om deze site te behoeden voor een 10+logo, houden we de foto van het geitje dat al ten prooi was gevallen aan hongerige gieren, wijselijk achter. een gewaarschuwde vrouw is er drie waard: zwemmen in burkina zal niets worden.

Hongerloon

Op allerlei manieren proberen we te verhinderen dat Wim opnieuw ontvoerd wordt. Laten zien dat we niet veel geld hebben, door bijvoorbeeld T-shirts met originele opschriften te dragen. Volgende stap: alle Burkinezen moeten Nederlands leren!

De staart van de hagedis

Daar! Onder de lamp. Een beest. Ik zie zijn staart bewegen! Of is het gewoon een kabeltje...?

groeien als kool

het antwoord van de burkinese eerste minister op de vraag hoe hij zijn belofte zal waarmaken om in 2010 een economische groei van 10 % te realiseren
('jeune afrique' n° 2366):

"In 2005 hebben we een groei gehad van 7,1 %. Als we in 2008 tot 8 % kunnen komen, wordt 9 % in 2009 mogelijk. En zo verder tot 10 % in 2010."
(einde citaat)