Onstuitbare waterkracht

Silgadji, woensdag 25 oktober 2006

In augustus schreef ik over het onrustwekkend telefoontje van de prefect van Tongomayel: de stuwdam van Silgadji was doorgebroken. Ondertussen heb ik de prefect ontmoet en met eigen ogen gezien welke schade het water aangericht heeft.

Tijdens het regenseizoen is het haast ondoenbaar om Silgadji te bereiken, de regens bemoeilijken de doorgang op onverharde en soms onbestaande wegen. Een poging werd gestaakt toen de donkere regenwolken dreigend aan de horizon verschenen.

Gisteren was het eindelijk zover: het regenseizoen loopt ten einde en de dorpen worden weer bereikbaar. ’s Morgens bij dag en dauw vertrokken we voor de rit van vijf uur naar het verre Silgadji om te kijken wat er juist met de stuwdam gebeurd was.

Het was erger dan we dachten: het water heeft een hap van dertig meter uit de dam genomen en de brokstukken tot over honderden meters verspreid. De stortvloed heeft 19 families van hun huizen beroofd, 14 hectare rijst vernield en het leven gekost aan drie ezels en twintig schapen.

Alle stuwmeren van de streek zijn nu boordevol, maar dat van Silgadji staat bijna leeg. De bevolking zit met de handen in het haar. Dit jaar zal er niet voldoende water zijn voor het vee, laat staan voor groenteteelt of visvangst.

Voor Ocades is Silgadji al jaren een probleemgeval. De bevolking slaagt er niet in zichzelf te organiseren en is slachtoffer van interne twisten en conflicten. Talloze animatiesessies, vormingen en vergaderingen met de bevolking en het verkozen comité hebben geen soelaas gebracht. Het comité is in ruzie uit elkaar gevallen, en de stuwdam werd niet onderhouden. Drie jaar geleden begonnen de eerste scheurtjes zich te vertonen. Met de hevige regenval van dit jaar was het hek van de dam. Nu pas beseft de bevolking hoe erg de situatie was.

Een goed beheer had de ramp kunnen voorkomen, maar berouw komt na de zonde. Of, zoals de Mossi zeggen, M bănge yaa paga bi-yaooga! "Had ik het geweten", is de naam van het jongste kind van de vrouw. Vrijer vertaald wil dit zoveel zeggen als: ‘Had ik geweten dat er zoveel ellende mee gepaard zou gaan, dan had ik het anders gedaan’.

Het is inderdaad te laat: een dergelijke dijkbreuk herstellen is niet gemakkelijk. Voorlopige schattingen spreken van meer dan 15000 euro. Niet ondoenbaar, maar wel volledig nutteloos als de mensen van Silgadji hun geschillen niet bijleggen en bewijzen dat ze de handen in elkaar kunnen slaan om te werken aan een oplossing voor hun stuwmeer.